Η αναθεώρηση της ΚΑΠ θα φέρει μεγάλες αλλαγές

Τεράστιας σημασίας η υπόθεση αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη χώρα μας και το βέβαιο είναι ότι τα πράγματα κινούνται ερήμην των ενδιαφερομένων και με την πολιτική ηγεσία να τυρβάζει περί τα άλλα έχοντας αφήσει την υπόθεση στα χέρια των γραφειοκρατών. Οι αλλαγές που πρόκειται να γίνουν είναι πάρα πολύ μεγάλες και για κάποιους θα έρθουν τα πάνω κάτω. Αν κάποιος θα ήθελε να συμπυκνώσει σε λίγες λέξεις αυτό που πρόκειται να συμβεί, είναι ότι τα χρήματα για τους αγρότες θα είναι λιγότερα αλλά για να τα πάρουν θα πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα.

Αν αυτό ισχύει σε γενικές γραμμές, ειδικότερα για τον προσδιορισμό του ύψους των επιδοτήσεων που θα φθάνουν στους αγρότες, τρεις είναι.....................

οι κρίσιμοι παράγοντες που θα το προσδιορίσουν:

1. Ο βασικός έχει να κάνει με τον κοινοτικό προϋπολογισμό, η μάχη για τον οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και θα επηρεάσει άμεσα τα ποσά τα οποία θα κατευθυνθούν προς την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Για τον προϋπολογισμό τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν μέχρι και διαμετρικά αντίθετες απόψεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί αύξηση των κονδυλίων του προϋπολογισμού και ειδικότερα για την Κοινή Αγροτική Πολιτική να παραμείνουν οι χρηματοδοτήσεις στο ύψος που έχει διαμορφωθεί για το 2013. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί ουσιαστικά σε πραγματικές τιμές μείωση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατά 10% περίπου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μέσω του επιτρόπου Ολι Ρεν έχει ζητήσει σημαντικές περικοπές των κονδυλίων: Περίπου 5% για τον πρώτο πυλώνα (επιδοτήσεις) και 9% για το δεύτερο (αγροτικά προγράμματα), ποσοστά που γίνονται ακόμη μεγαλύτερα αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός που τρέχει. Επί της ουσίας λόγω της θέσης και του ρόλου που παίζει ο Ολι Ρεν είναι φανερό ότι η διαπραγμάτευση θα γίνει στη βάση που θέτει και τα άλλα όργανα θα έχουν μάλλον συμβουλευτικό παρά ουσιαστικό ρόλο στην τελική κατάληξη. Εν προκειμένω σημαντικό ρόλο παίζουν και οι θέσεις των κρατών μελών με τη Γαλλία (και άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου) να διεκδικεί περισσότερα κονδύλια και την Αγγλία (με άλλες χώρες του Βορρά) να ζητεί ακόμη μεγαλύτερες περικοπές. Ο Ολι Ρεν αναγκάστηκε να κάνει πίσω στις αρχικές του θέσεις μετά από την έντονη αντίδραση της Γαλλίας, η οποία όμως συνεχίζει να μην είναι ικανοποιημένη καθώς ο αγροτικός της τομέας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ενώ οι Αγγλοι ειδικότερα στον αγροτικό τομέα επιμένουν σε “εξοικονόμηση” πόρων. Για την Ελλάδα με τα διάφορα σενάρια εκτιμάται ότι η μείωση θα είναι της τάξης του 5 με 15%.

2. Σημαντικός επίσης θεωρείται ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η κατανομή των κονδυλίων. Αφού συμφωνηθεί το ύψος, θα τεθεί επί τάπητος το θέμα των κατανομών ανάμεσα στα κράτη-μέλη με δεδομένο το γεγονός ότι υπάρχει πλέον ένα πλήθος νέων κρατών-μελών. Με επικεφαλής την Πολωνία που διαθέτει ισχυρό αγροτικό τομέα, τα νέα κράτη-μέλη απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο στην κατανομή. Οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι η επίπτωση αυτής της ανακατανομής θα είναι μικρότερη στην Ελλάδα από αυτή που θα υπάρξει σε άλλες χώρες με μεγάλο όγκο επιδοτήσεων.

Υπάρχει όμως και το ζήτημα των αλλαγών στα κριτήρια με τα οποία θα γίνεται η κατανομή των επιδοτήσεων στους αγρότες. Καθαρό και αδιαμφισβήτητο είναι το γεγονός ότι το 30% των επιδοτήσεων θα πηγαίνει σε αγρότες οι οποίοι τηρούν αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες στις καλλιέργειες. Ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πάρουν όλοι το 100% των επιδοτήσεων που θα τους αναλογούσε κάτω από άλλους όρους.
Και φυσικά το μεγάλο ζήτημα που τίθεται είναι η κατάργηση του λεγόμενου ιστορικού μοντέλου για τις επιδοτήσεις και η καθιέρωση ενός περιφερειακού. Πράγμα που σημαίνει ότι από χέρι οι αγρότες που παράγουν προϊόντα με εξαιρετικά προνομιακή επιδότηση από άλλα (σταφίδα και ελαιόλαδο) θα πρέπει να προετοιμάζονται για πολύ μεγάλες μειώσεις στο εισόδημα. Και αυτό γιατί όλοι οι αγρότες θα εισπράττουν τις επιδοτήσεις ανάλογα με την έκταση που καλλιεργούν, ακόμη και αυτοί που δεν παίρνουν σήμερα επιδότηση για τα προϊόντα τους. Ο στόχος της μεταρρύθμισης είναι σαφής, να παίρνουν ουσιαστικά την ίδια επιδότηση όλοι οι αγρότες ανάλογα με την έκταση.
Παράλληλα υπάρχουν μια σειρά από εκκρεμή ζητήματα που θα επηρεάσουν τα τελικά ποσά όπως είναι η ιδιότητα του “αγρότη”, η αγρανάπαυση και άλλα πολλά που αγνοούν στη μεγάλη τους πλειοψηφία οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.
3. Μετά από όλα αυτά γίνεται ακόμη περισσότερο φανερή η σημασία που έχει ο τρόπος με τον οποίο κάθε χώρα –και εν προκειμένω η Ελλάδα– θα εφαρμόσει τις Κοινοτικές αποφάσεις. Δυστυχώς μέχρι τώρα δεν φαίνεται να υπάρχει σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος και όποια πληροφόρηση υπάρχει είναι από διαρροές σε διάφορα εξειδικευμένα έντυπα ή ιστοσελίδες. Αντε και πληροφορίες σε κάποιες συζητήσεις οι οποίες οργανώνονται αραιά και πού. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, κινδυνεύει να εκπνεύσει η προθεσμία τους επόμενους μήνες και να τρέχουν όλοι προχείρως στο παρά πέντε να πάρουν αποφάσεις τεράστιας σημασίας για την αγροτική οικονομία.

Του Ηλία Μπιτσάνη απο Ελευθερία