Φαίδων Αβούρης «Βασικές προϋποθέσεις για την ανάκαμψη είναι η ενότητα και η κοινή στόχευση»

Γιατί πολλοί Ελληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό;
Αυτή είναι μια παλιά παρατήρηση. Για παράδειγμα, ο πρωτοπόρος της κβαντομηχανικής Erwin Schrödinger επισημαίνει στο βιβλίο του «H φύση και οι Ελληνες» ότι η πλειονότητα των μεγάλων φυσικών φιλοσόφων προερχόταν από τις ελληνικές αποικίες, όπως εκείνες της Ιωνίας και της Σικελίας. Ο ίδιος, δε, το αποδίδει στην απόσταση αυτών των περιοχών από τις ίντριγκες της πολιτικής και τον θρησκευτικό συντηρητισμό της ηπειρωτικής χώρας. Παρόμοιοι λόγοι πιθανώς να συντρέχουν και σήμερα, καθώς δημιουργικοί Ελληνες εγκαταλείπουν τη χώρα για το εξωτερικό, όπου η σκληρή εργασία, η εκπαίδευση και το ταλέντο έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκτιμηθούν. 
Πώς σας αγγίζει η κρίση της Ελλάδας;....................

Με στενοχωρεί έντονα η τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και ειδικότερα η ανεργία μεταξύ των νέων, που είναι τρομακτική και θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις - όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στην κοινωνία. Επίσης, είμαι στενοχωρημένος και προσωπικά, καθότι έχω οικογένεια και φίλους πίσω στην πατρίδα που βιώνουν αυτή την κρίσιμη εποχή. 
Σε τι ελπίζετε;
Δεν υπάρχει μαγική, άμεση λύση. Βασικές προϋποθέσεις όμως για την ανάκαμψη είναι η ενότητα και η κοινή στόχευση. Πρέπει, επίσης, να καταλάβουμε ότι οφείλουμε όλοι να κάνουμε θυσίες και να μην προστατεύουμε μόνο τα ατομικά μας προνόμια. Υπήρξε θυμός για όσους ευθύνονται για την πορεία αυτή, αλλά ήταν λίγες οι εποικοδομητικές απόψεις και οι ιδέες που ακούστηκαν για το πώς να βγούμε από την κρίση. Ας παραμερίσουμε το συναισθηματισμό μας και ας γίνουμε πραγματιστές με σκληρή δουλειά. 
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Η κατάσταση κάθε χώρας πάντοτε επηρεάζει τα συναισθήματα των πολιτών της. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, η έννοια της ελληνικότητας δεν μπορεί να είναι παρά συναισθηματική. 
Γιατί φύγατε; Και με ποια προϋπόθεση θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Εφυγα προκειμένου να συνεχίσω τις σπουδές μου στο εξωτερικό, έχοντας πτυχίο από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Επιζητούσα να διευρύνω τις γνώσεις μου, αλλά ταυτόχρονα ένιωθα ασφυξία στην Ελλάδα, καθώς ήταν η περίοδος της δικτατορίας. 
Η δεύτερη χώρα σας σε τι σας επηρέασε;
Στις ΗΠΑ συνεργάστηκα πολύ στενά με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, ποικίλων εθνικών και κοινωνικών στρωμάτων. Αισθάνομαι ότι ανέπτυξα μια πιο ανεκτική στάση απέναντι στη διαφορετικότητα του κόσμου και μια καλύτερη κατανόηση των άλλων πολιτισμών. 
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Κράτησα μια πιο διεθνιστική στάση, που είναι χαρακτηριστικό πολλών Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό. 
Ενα πρόσφατο ελληνικό έργο τέχνης (λογοτεχνία, εικαστικά, μουσική) που σας άγγιξε.
Το βιβλίο της Ελένης Γλύκατζη-Aρβελέρ «Γιατί το Βυζάντιο» (Μεταίχμιο, 2012), που ερευνά τη σχέση μεταξύ του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και της βυζαντινής παράδοσης. 
Εάν ήταν στο χέρι σας να αλλάξετε ένα πράγμα στην Ελλάδα, ποιο θα ήταν αυτό;
Το παραδοσιακό πρόβλημα των Ελλήνων στη μακραίωνη ιστορία μας είναι η αδυναμία να συμφωνήσουμε σε ορισμένα θέματα και οι συνεχείς μεταξύ μας διαμάχες. Το όνειρό μου: οι Ελληνες ενωμένοι και επικεντρωμένοι σε συλλογικούς στόχους. 
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Τις αναμνήσεις των νεανικών μου χρόνων.
Ο Ελληνας ήρωάς μου.
Υπάρχει πλειάδα υποψήφιων ηρώων, όμως έχω ιδιαίτερη αγάπη για τις ιδέες και τη ζωή του Ξενοφάνη (περ. 570-475 π.Χ.) από την Κολοφώνα. Επίσης, ένας υπέροχος Ελληνας είναι ο Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833).

* Ο Φαίδων Αβούρης είναι εταίρος της IBM, διευθυντής στο Ερευνητικό Κέντρο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας Τ.J. Watson IBM στις ΗΠΑ.
απο ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ